System kaucyjny na Węgrzech w 2024 roku – jak to działa naprawdę?

Od 1 stycznia 2024 roku na Węgrzech weszły w życie nowe zasady dotyczące zwrotu butelek po napojach – coś na kształt znanego w Polsce systemu kaucyjnego, ale… z węgierskim charakterem. Dotyczy to plastikowych, szklanych i metalowych opakowań od napojów o pojemności od 0,1 do 3 litrów. Brzmi znajomo? Tak, coś podobnego mamy już w Polsce, ale węgierska wersja trochę różni się od tej, do której jesteśmy przyzwyczajeni. Dlatego przygotowałem dla Ciebie krótkie i konkretne podsumowanie: ile wynosi kaucja, jak oddaje się butelki, gdzie są punkty zwrotu i czy to wszystko działa tak sprawnie, jak powinno.

1. Na czym polega istota nowego systemu?

Na podstawie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi od 1 stycznia 2025 roku w Polsce działa tzw. system kaucyjny (DRS – Deposit Return System) dla określonych opakowań po napojach. Podczas gdy wcześniej znane były głównie „klasyczne” butelki zwrotne, teraz na większość plastikowych, metalowych i szklanych butelek/puszek o pojemności 0,1–3 litrów również obowiązuje kaucja w wysokości 0,50 zł (jeśli opakowanie nie jest wielokrotnego użytku). Celem regulacji jest to, aby odpady opakowaniowe nie trafiały do śmietnika lub na skraj lasu, lecz wróciły do obiegu. Korzyść z tego jest podwójna:
  1. Aspekt środowiskowy: znacznie zmniejsza się ilość butelek PET i innych materiałów opakowaniowych trafiających do środowiska naturalnego.
  2. Aspekt ekonomiczny: butelki mogą być nie tylko recyklingowane, ale w niektórych przypadkach (opakowania wielokrotnego użytku) również ponownie napełniane, co oszczędza koszty surowców.

2. Dlaczego kaucja wynosi dokładnie 0,50 zł i jak wiąże się z tym VAT?

W przypadku opakowań jednorazowych objętych systemem kaucyjnym kaucja wynosi jednolicie 0,50 zł, którą konsument płaci przy zakupie produktu. Zgodnie z przepisami te 0,50 zł należy wyodrębnić na paragonie lub fakturze – i najważniejsza nowość:
  • Zgodnie z ustawą o VAT te 0,50 zł jest wyłączone z podstawy opodatkowania, czyli nie trzeba od tego płacić VAT.
  • Ta pozycja występuje jako pozycja niepodlegająca VAT, a jej zwrot również nie powoduje pomniejszenia podstawy opodatkowania.
Co się dzieje, jeśli butelka ostatecznie nie zostanie zwrócona? W takim przypadku na koniec roku operator systemu rozlicza i płaci od tego VAT za niezwróconą ilość (według odpowiedniej stawki).

3. Jak działa zwrot w praktyce?

  • Zakup: Przy kasie oprócz ceny pojawia się +0,50 zł (jeśli napój nie jest w opakowaniu wielokrotnego użytku), co konsument widzi jako osobną pozycję na dole paragonu/faktury.
  • Zbieranie: Zgromadzone w domu butelki wiele osób zwraca ręcznie lub za pomocą automatów, w coraz większej liczbie sklepów. W sklepach o powierzchni powyżej 200 m² obowiązuje instalacja automatu, ale mogą przyłączyć się również mniejsze sklepy.
  • Zwrot: Poprzez automat lub ręczny odbiór butelki są zważone i zeskanowane, otrzymując zwrot kaucji 0,50 zł. Tę kwotę można natychmiast wykorzystać na zakupy, wymienić na gotówkę (w zależności od sklepu) lub otrzymać przelew na konto.
  • Transport: Sklep zbiera butelki, a następnie w ramach systemu operatora zapewnia ich recykling.
Statystyki pokazują, że codziennie miliony plastikowych, metalowych i szklanych opakowań po napojach trafia do systemu zwrotnego, co potwierdzają również większe sieci handlowe. Według operatora systemu butelki PET stanowią największe obciążenie dla środowiska, dlatego szczególnie ważne jest, aby zbierać je w jak największym stopniu.

4. Jakie wyzwania się pojawiły?

  1. Opóźnienia w rejestracji produktów: Na początku zdarzało się, że produkt miał logo systemu kaucyjnego, ale nie był jeszcze zarejestrowany w systemie, więc automat go nie przyjmował.
  2. Konserwacja automatów: Sklepy muszą stale opróżniać i utrzymywać w czystości automaty.
  3. Włączenie mniejszych sklepów: W sklepach powyżej 200 m² jest to obowiązkowe, ale mniejsze sklepy zazwyczaj same decydują, czy podejmą się ręcznego zwrotu.
  4. Informacja: Wiele osób nie wie, że automat przyjmie butelkę tylko wtedy, gdy jest to rzeczywiście produkt objęty systemem kaucyjnym, czyli został wprowadzony do obrotu z odpowiednim oznakowaniem.
Mimo to system dynamicznie się rozwija: coraz więcej sklepów się przyłącza, a konsumenci coraz bardziej świadomie zwracają butelki.

5. Jak pomaga w tym BringBag?

Z BringBag nie musisz codziennie biegać do sklepu z kilkoma zebranymi butelkami. To koszopodobny pojemnik z wyjmowanym workiem i pokrywą zapobiegającą zapachom, w którym zmieści się wygodnie nawet 75 butelek. Możesz zebrać nawet zapas z 2 miesięcy, zanim zdecydujesz, że warto zająć się zwrotem. Worek łatwo zawiesić na ramieniu, więc nie musisz dźwigać plastikowych toreb czy kartonowych pudełek.
  • Szybki, praktyczny: Jednym ruchem chwytasz i możesz iść do automatu.
  • Estetyczny: Nie psuje wyglądu mieszkania, a dzięki minimalistycznemu designowi może stanąć nawet w salonie.
  • Pokrywa zapobiegająca zapachom: Zapobiega rozprzestrzenianiu się nieprzyjemnych zapachów, zwłaszcza jeśli nie zawsze wypłukujesz butelki.
Dzięki temu zwrot – niezależnie od nowych przepisów – staje się przyjemniejszą rutyną, a nie uciążliwym zadaniem.

6. Podsumowanie: Dlaczego to dla nas ważne?

Wprowadzony w 2025 roku obowiązkowy system kaucyjny otwiera zupełnie nowy rozdział w historii polskiego recyklingu. 0,50 zł to już wystarczająco atrakcyjna kwota, aby wiele osób nie wyrzucało butelek – dodatkowo przepisy dotyczące VAT również wspierają ten proces, ponieważ kaucja stanowiąca osobną pozycję nie jest częścią podstawy opodatkowania. Przejście oczywiście nie przebiega gładko z dnia na dzień, ale statystyki zwrotów pokazują, że ludzie są gotowi przyłączyć się do nowego systemu. Jeśli chcesz również w swoim domu zarządzać butelkami w uporządkowany sposób i zaoszczędzić czas na zwrotach, BringBag może być doskonałym uzupełnieniem Twojego zrównoważonego stylu życia. Pamiętaj: im bardziej rozpowszechni się system, tym większa szansa na osiągnięcie wymaganego przez przepisy UE 90-procentowego wskaźnika zbiórki butelek PET, i tym większy krok wykonamy w kierunku zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska. Jeśli chcesz wygodnie i stylowo uczestniczyć w tym procesie, nie może być prościej – zbieraj butelki w BringBag i zwracaj je, gdy naprawdę się to opłaca!
Udostępnianie:
Może Cię również zainteresować...